Na podstawie opracowania ks. Bolesława Dratwy
Przytoczna, dawniej Przetoczno, wieś z XIII wieku leży na trasie Poznań – Gorzów. Dawniej wieś ta leżała o dwa kilometry na północ od obecnej Przytocznej. Kiedyś na skutek panującej zarazy i pożaru, wieś została całkowicie opuszczona. Część ludności osiedliła się kilka kilometrów na północ, dając początek wsi Dębowiec (obecnie Dębówko). Druga część ludności przeniosła się na południe, gdzie dziedzic Przytocznej pozwolił się osiedlić nad trójramiennym potokiem płynącym przez wieś.
Wieś Przytoczna, posiadała kościół parafialny, sądząc z wezwania Trójcy Świętej i rozmiarów parafii ufundowany w XIII w.3 Klenchus z 1912 roku wspomina, że parafia tutejsza istniała przed 1501 r.
Pierwsza wyraźna wzmianka o tutejszej parafii pochodzi z 1420 roku. W sporze z kapelanem Wojciechem z Wierzbna pleban z Przytocznej, również Wojciech, przedstawił przywilej biskupa poznańskiego Andrzeja Łaskarza Goławskiego (+1414) "niewiadomej daty i treści".
Księga Uposażeń z 1510 roku podaje Przetoczno, jako miejscowość, w której znajduje się kościół parafialny. Teren parafii był bardzo rozległy. Należały do niej w tym czasie: Przetoczno, Dłusko, Goraj, Strychy i Krobielewo, a pierwotnie także Wierzbno i Gorzycko, odłączone w XV w.
Uposażenie parafii nie jest znane. W aktach Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu są sprawy o daniny z Dłuska z 1434 r, i młyna Przytockiego z 1438 roku.
W 1550 roku plebanem w Przytocznej jest Mikołaj Przetocki, pleban międzyrzecki, będący w cenzurach kościelnych. Wydaje się więc, że przed ta datą kościół w Przytocznej opanowali innowiercy. W 1603 roku instytuowany Andrzej ze Zbąszynia wobec wrogiej postawy protestantów nie utrzymał się na parafii.
Kiedy protestanci opanowali świątynię parafialna w Przytocznej, zachodnia część parafii, a więc Dłusko, Hersztop (obecnie Nowa Niedrzwica), przynależały do parafii w Rokitnie. Dla pozostałych katolików wschodniej części byłej parafii przytockiej, w Goraju, Barbara, wdowa po Erneście Brezie, wybudowała nową świątynię.
Dopiero w 1739 roku, mocą dekretu Trybunału Koronnego, katolicy w Przytocznej uzyskali prawo posiadania własnej świątyni. W latach 1739/40 za zgodą biskupa poznańskiego, kasztelan kaliski Andrzej Wyssogota Zakrzewski, wybudował z muru pruskiego nowy kościół. Jednak do 1754 r, był on filią parafii w Goraju. W 1754 roku Przytoczna została odłączona od parafii w Goraju, a świątynia zyskała prawa kościoła parafialnego.
Parafia Przytoczna nie liczyła wtedy zbyt wielu wiernych. W 1779 r. wizytował parafię Gliszczyński i stwierdził, że parafii żyło 105 dzieci i 130 osób przystępujących do sakramentów wielkanocnych. Innowierców na terenie parafii było ok. 1000.
Kościół w Przytocznej był wybudowany z drzewa i muru pruskiego. Z biegiem lat świątynia uległa zniszczeniu i groziła zawaleniem. Zrodziła się potrzeba zbudowania nowego kościoła. Wybudowano go w latach 1870/1871 w stylu neoromańskim pod protektoratem ks. Proboszcza Ignacego Schulza i patrona kościoła Karola Ferdynanda Schulza. Prawdopodobnie świątynię w stanie surowym poświęcił dziekan i proboszcz rokitniański ks. Aleksander Pestrych. Konsekracji Domu Bożego dokonał biskup Edward Likowski, sufragan poznański 25 września 1898 roku. Świątynię wybudowano na miejscu dawnej.
W 1912 roku parafia liczyła 1200 dusz a w 1932 zaledwie 90015. Ostatnim proboszczem przed wojną był ks. Leon Klemt, który został rozstrzelany w 1945 roku.
Lata powojenne
Po wojnie do Przytocznej napłynęła ludność z różnych stron Polski Początkowo do Przytocznej dojeżdżali z posługą kapłańską niemieccy księża z Rokitna i Wierzbna. Pierwszym administratorem parafii po wojnie został o. Felicjan Gomułczak (bernardyn). Od maja 1946 roku proboszczem zostaje ks. Franciszek Wierzbicki. Ks. Wierzbicki tak opisuje stan parafii: Poza brakiem okien na plebanii, poza wybiciem szyb i witraży w kościele – większych zniszczeń nie było. Pierwsi polscy księża nie zastali żadnych sprzętów kościelnych, naczyń, szat liturgicznych. Pozostały ocalałe przed rabunkiem tylko 4 chorągwie, 1 feretron, 1 figura Serca Pana Jezusa, stary baldachim, mszały. Potrzebne do sprawowania kultu rzeczy przywiózł ze sobą ks. Wierzbicki i tych jeszcze używa. Patrząc na cały obraz życia religijnego parafii w ramach dziesięciolecia jej polskiego istnienia – trzeba się radować, aczkolwiek wszystko nie jest tak, jak być powinno. Z wiarą jednak należy patrzeć w przyszłość, gdy stwierdza się wielkie przywiązanie do Kościoła Św., do Biskupów i kapłanów, a jeszcze więcej wielką ofiarność dla spraw Bożych.
W roku 1959 umiera ks. Wierzbicki. Proboszczem zostaje ks. Mieczysław Rumiński, który duszpasterzuje do roku 1987 a do 2002 roku mieszka i pracuje jako senior. W 1987 roku nowy proboszcz ks. Piotr Mazurek doprowadza do stanu surowego budynek kościoła filialnego w Nowej Niedrzwicy (którego budowa rozpoczął jeszcze jako wikariusz) i przeprowadza kapitalny remont kościoła. Przebudowano wierzę kościelną, która groziła zawaleniem, odrestaurowano ołtarz główny i położono nową posadzkę.
W sierpniu 1997 roku parafię obejmuje ksiądz Franciszek Kornakiewicz, który kontynuuje budowę kościoła w Nowej Niedrzwicy. Po nagłej śmierci ks. Kornakiewicza w lutym 2001 roku parafię obejmuje obecny proboszcz ks. Sławomir Kupiec. W tym czasie w kościele podjęto dalsze prace restauracyjne: wymieniono strop, odmalowano świątynię i wymieniono ławki. Równolegle doposaża się kościół filialny w Nowej Niedrzwicy. Przeprowadzany jest również remont plebanii.
W grudniu 2005 roku parafia otrzymała relikwie św. o. Pio i zaczął się rozwijać kult tego świętego.
1 sierpnia 2006 roku w parafii w Przytocznej nastąpiły zmiany terytorialne. Odłączono wioski Lubikowo i Lubikówko i włączono je do parafii Goraj.
W ostatnich 20 latach w parafii powstało wiele grup duszpasterskich, które nieustannie się rozwijają: Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, Chór parafialny, Żywy Różaniec, Grupy Modlitwy św. o. Pio, Krąg Biblijny, Parafialny Zespół Caritas, Eucharystyczny Ruch Młodych.
W pracy duszpasterskiej pomaga również pięciu szafarzy.
Bibliografia
- Jankowski J. Rozwój osadnictwa w powiecie międzyrzeckim w. Międzyrzecz. Zeszyty Lubuskie Zielona Góra 1970 r. s. 47.Tscheuschner O. Heimatkunde. Schweirin 1929 s. 111.
- Nowacki J. Archidiecezja poznańska w granicach historycznych i jej ustrój. Poznań 1964 s. 479.
- Klenchus. Archidiocesis Posnaniensis 1912. Posnaniae 1912 s. 101.
- Dratwa Bolesław. Dzieje parafii w Przytocznej, dekanatu pszczewskiego. Szkic. s.1.
- Księga uposażeń diecezji poznańskiej z roku 1510-. Wyd. Nowacki J. Poznan 1950. s. 243.
- Nowacki J. Archidiecezja poznańska w granicach historycznych i jej ustrój. Poznań 1964 s. 480.
- Nowacki J. Archidiecezja poznańska w granicach historycznych i jej ustrój. Poznań 1964 s. 577.
- Łukaszewicz J. Krótki opis historyczny kościołów parafialnych w dawnej dyecezyi poznańskiej. T.2 Poznan 1859. s. 382.
- Visitatis generalia archidiakonatu Pszczeviensis. Cajetani Gliszczyński
Rys historyczny
